ભારતમાં રિટેલ મોંઘવારી વધવાના સંકેતો ફરી દેખાવા લાગ્યા છે. ગુરુવારે સરકારે કન્ઝ્યુમર પ્રાઇસ ઇન્ડેક્સના આધારે છૂટક ફુગાવાના આંકડા રજૂ કર્યા હતા. જુલાઈ 2024ની સરખામણીમાં ઓગસ્ટ 2024માં તેમાં નજીવો વધારો થયો છે. ઓગસ્ટ 2024માં છૂટક ફુગાવાનો દર 3.65 ટકા રહ્યો છે. આમાં સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે હવે દેશના શહેરો કરતા ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં મોંઘવારીનો દર વધુ છે, એટલે કે મોંઘવારીની અસર ગરીબ લોકો પર વધુ પડી રહી છે.
કન્ઝ્યુમર પ્રાઇસ ઇન્ડેક્સ (CPI) આધારિત ફુગાવાનો દર જુલાઈમાં 3.60 ટકા હતો. જો કે, જો ઓગસ્ટ 2023 સાથે સરખામણી કરવામાં આવે તો, હવે ફુગાવાના સ્તરમાં લગભગ 50 ટકાનો ઘટાડો થયો છે, કારણ કે તે સમયે ફુગાવો 6.83 ટકા હતો.
મોંઘવારીથી ગરીબો પર વધુ અસર થાય
ભારતના છૂટક ફુગાવાના આંકડા અન્ય સત્ય તરફ નિર્દેશ કરે છે. એટલે કે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં મોંઘવારીનું સ્તર ઊંચું છે. જ્યારે શહેરી વિસ્તારોમાં મોંઘવારી તુલનાત્મક રીતે ઓછી છે. ઓગસ્ટ 2024માં ગ્રામીણ ફુગાવાનો દર 4.16 ટકા હતો જ્યારે શહેરી વિસ્તારોમાં તે 3.14 ટકા હતો. ગયા મહિને, જુલાઈ 2024 માં, ગ્રામીણ ફુગાવો 4.10 ટકા હતો. જ્યારે સરેરાશ ફુગાવાનો દર 3.03 ટકા છે. ગયા વર્ષના ઓગસ્ટ સાથે સરખામણી કરવામાં આવે તો આ જ પેટર્ન દેખાય છે. ઓગસ્ટ 2023માં ગ્રામીણ ફુગાવાનો દર 7.02 ટકા હતો. જ્યારે શહેરી ફુગાવાનો દર 6.59 ટકાના સ્તરે રહ્યો હતો.
ફૂડ પ્રાઇસ ઇન્ડેક્સ રિટેલ ફુગાવામાં મોટો હિસ્સો ધરાવે છે. ફૂડ પ્રાઇસ ઇન્ડેક્સ હેઠળ દેશમાં ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓના ભાવમાં થયેલા વધારાનું મૂલ્યાંકન કરવામાં આવે છે. ઓગસ્ટમાં દેશમાં ખાદ્ય મોંઘવારી દર 5.66 ટકા હતો. જ્યારે જુલાઈ 2024માં આ આંકડો 5.42 ટકા હતો. ગયા વર્ષે ઓગસ્ટમાં ખાદ્ય ફુગાવાનો દર 9.94 ટકા હતો.
જો આપણે ખાદ્ય પદાર્થો પર નજર કરીએ તો, કઠોળ અને તેનાથી સંબંધિત ઉત્પાદનો જેમ કે ચણાનો લોટ વગેરેના ભાવ ઓગસ્ટ 2024માં સૌથી વધુ વધ્યા છે. તેમનો મોંઘવારી દર 14.36 ટકા રહ્યો છે. એકંદરે, ઓગસ્ટમાં ફુગાવો સતત બીજા મહિને 4 ટકાના સ્તરથી નીચે રહ્યો છે. RBIને દેશમાં મોંઘવારી દરને 4 ટકાથી નીચે રાખવાનું કામ મળ્યું છે.
