RBI તેની ડિજિટલ કરન્સી (CBDC)નો પાયલોટ પ્રોજેક્ટ 1 ડિસેમ્બરે શરૂ કરવા જઈ રહી છે. આ પાયલોટ પ્રોજેક્ટમાં, ગ્રાહકો અને વેપારીઓનું એક બંધ વપરાશકર્તા જૂથ પણ પસંદગીના સ્થળોએ શરૂ કરવામાં આવશે. ઇ-રૂપી (e₹-R) ડિજિટલ ટોકન તરીકે કામ કરશે. જે રીતે ચલણી નોટો અને સિક્કા કામ કરે છે તેવી જ રીતે ડિજિટલ ચલણ કામ કરશે. અને તે વિવિધ સંપ્રદાયોના ચલણની સમાન કિંમતમાં ઉપલબ્ધ હશે. અને તેનું વિતરણ બેંકો દ્વારા કરવામાં આવશે.
પસંદ કરેલા સ્થળો પર પાયલોટ પ્રોજેક્ટ
આ પાયલોટ પ્રોજેક્ટ પસંદગીના સ્થળોએ બંધ વપરાશકર્તા જૂથમાં આવરી લેવામાં આવશે જેમાં સહભાગી ગ્રાહકો તેમજ વેપારીઓનો સમાવેશ થશે. ડિજિટલ રૂપિયો (e₹-R) ડિજિટલ ટોકનના સ્વરૂપમાં હશે જે કાનૂની ટેન્ડર હશે. તે બેંકોમાં વહેંચવામાં આવશે. આરબીઆઈએ કહ્યું કે યુઝર્સ મોબાઈલ ફોન અથવા ડિવાઈસમાં સંગ્રહિત બેંકોના ડિજિટલ વોલેટમાંથી ડિજિટલ રૂપિયા દ્વારા ટ્રાન્ઝેક્શન કરી શકશે. આ વ્યવહારો વ્યક્તિથી વ્યક્તિ (P2P) એટલે કે બે વ્યક્તિઓ વચ્ચે અને પર્સન ટુ મર્ચન્ટ (P2M) એટલે કે વ્યક્તિ અને વેપારી વચ્ચે થઈ શકે છે. વેપારીના સ્થાન પર પ્રદર્શિત થતા QR કોડ દ્વારા વેપારીને એટલે કે દુકાનદારને ચુકવણી કરી શકાય છે. આ પાયલોટ પ્રોજેક્ટ પસંદગીના સ્થળોએ બંધ વપરાશકર્તા જૂથમાં આવરી લેવામાં આવશે જેમાં સહભાગી ગ્રાહકો તેમજ વેપારીઓનો સમાવેશ થશે. ડિજિટલ સ્વરૂપમાં ભૌતિક ચલણની જેમ ટ્રસ્ટ, સલામતી અને પતાવટની સુવિધા જેવી સુવિધાઓથી સજ્જ હશે.
ડિજિટલ કરન્સી પર વ્યાજ નહીં મળે!
આરબીઆઈએ કહ્યું છે કે રોકડ જેવી ડિજિટલ કરન્સી પર કોઈ વ્યાજ આપવામાં આવશે નહીં. ઉપરાંત, તેને અન્ય પ્રકારના ચલણમાં રૂપાંતરિત કરી શકાય છે એટલે કે બેંકોમાં જમા. આ પાયલોટ પ્રોજેક્ટ દ્વારા, તે ડિજિટલ ચલણ, વિતરણના ખ્યાલને ચકાસવામાં અને વાસ્તવિક સમયમાં તેના ઉપયોગનું પરીક્ષણ કરવામાં મદદ કરશે. આ પાયલોટ પ્રોજેક્ટના અનુભવોના આધારે, ભવિષ્યના પાયલોટ પ્રોજેક્ટ્સમાં ડિજિટલ ચલણની વિવિધ સુવિધાઓ અને એપ્લિકેશનનું પરીક્ષણ કરવામાં આવશે.
પ્રથમ લોન્ચ અહીં થઈ રહ્યું છે
આરબીઆઈના જણાવ્યા અનુસાર, પાયલોટ પ્રોજેક્ટ માટે 8 બેંકોની ઓળખ કરવામાં આવી છે. પ્રથમ તબક્કામાં, સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા, ICICI બેંક, યસ બેંક અને IDFC ફર્સ્ટ બેંક સહિત ચાર બેંકો દેશના ચાર શહેરોમાં પાયલોટ પ્રોજેક્ટમાં ભાગ લઈ રહી છે. આ પછી બેંક ઓફ બરોડા, યુનિયન બેંક, HDFC બેંક અને કોટક મહિન્દ્રા બેંક પાછળથી જોડાશે. આ પાયલોટ પ્રોજેક્ટ સૌપ્રથમ દિલ્હી, મુંબઈ, બેંગ્લોર અને ભુવનેશ્વરમાં શરૂ થવા જઈ રહ્યો છે. બાદમાં તેને અમદાવાદ, ગંગટોક, ગુવાહાટી, હૈદરાબાદ, ઈન્દોર, કોચી, લખનૌ, પટના અને શિમલામાં લોન્ચ કરવામાં આવશે. બાદમાં, જો જરૂરી હોય તો, પાયલોટ પ્રોજેક્ટને વધુ બેંકો, વપરાશકર્તાઓ અને સ્થાનો સુધી વિસ્તૃત કરી શકાય છે.
