સામાન્ય રીતે, દૂધનો ઉલ્લેખ કરતી વખતે આપણે ગાય અને ભેંસના દૂધ પર જ ભરોસો રાખીએ છીએ. આ દૂધને ડેરી દૂધ કહેવામાં આવે છે. આપણે આ પ્રાણીઓના દૂધને સંપૂર્ણ ચરબી, ઓછી ચરબી અને યોજના દૂધમાં વહેંચીએ છીએ. આપણાં મગજમાં દૂધનું નામ આવતાં જ ડેરી ચમકે છે, જે અત્યંત ફાયદાકારક છે. કેટલાક લોકો લેક્ટૉઝ (દૂધની શર્કરા) ને પચાવી શકતા નથી. મોટાભાગના લોકો દૂધથી વજન વધવાની ચિંતા હોય છે.
જો તમે વજનમાં વધારો અટકાવવા માગતા હો અને આરોગ્ય માટે કોઈ સમજૂતી માટે તૈયાર ન હોવ, તો પછી દૂધના અન્ય સ્રોતોથી પરિચિત હોવા જોઈએ. આવી પરિસ્થિતિમાં, શું તમે દૂધના પ્રકારો જાણવાનું પસંદ કરશો નહીં જે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે અને ડેરી દૂધ જેવી તેનાથી સમસ્યાઓ પણ નથી?તેમને પીવાથી તમારું વજન વધશે નહીં અને દૂધનું પાચન પણ મુશ્કેલ નહીં હોય.
સોયા દૂધ
ડેયરી ટાળવાનો એક સારો માર્ગ છે સોયા દૂધ. તેમાં થોડી વધુ તંદુરસ્ત ચરબી છે. વધુમાં, તમને પુષ્કળ પ્રોટીન મળશે. સોયા દૂધ વનસ્પતિમાંથી મળતું એક પ્રકારનું દૂધ છે. આ માટે સોયાબીનને પલાળીને વાટી નાખવામાં આવે છે. આ પછી, તેને ઊંચા તાપમાને ગરમ કરાય છે. ગરમ કર્યા બાદ, તેને ગાળીને દૂધ તરીકે ઉપયોગમાં લેવાય છે. સ્વાદ અને દેખાવમાં તે ઘણું બધું ડેરી દૂધ જેવું છે. જેઓ ડેરી દૂધ લેવા માંગતા નથી, તેઓ સોયા દૂધ અને ટોફૂ (આ દૂધથી બનતું પનીર)નો ઉપયોગ કરી શકો છો.
બદામનું દૂધ
ડેરી ઉદ્યોગના બદલામાં મોટા પાયે બદામના દૂધનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. તેમાં વિટામિન ઇ વધુ માત્રામાં છે જ્યારે ચરબી ઓછી છે. આમાં પ્રોટીનની માત્રા ઓછી છે અને કુદરતી સર્કરાનું પ્રમાણ ઊંચું છે. ડેરીથી વિરુદ્ધ તેમાં કૉલેસ્ટેરૉલ અને લેક્ટૉઝ (ડેરીમાં હાજર કુદરતી શર્કરા) હોતું નથી, જેના કારણે તે ખૂબ પસંદ કરવામાં આવે છે. તેને ઘરમાં મિક્સરમાં બદામ, પાણીનો ઉપયોગ કરીને તૈયાર કરી શકાય છે, તેનો ઉપયોગ સોયા દૂધ કરતાં વધુ થાય છે.
નાળિયેર દૂધ
તે સામાન્ય રીતે નાળિયેર દૂધના નામે લોકો દ્વારા ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે. મિક્સરમાં પાણી સાથે નાળિયેરને વાટીને નાળિયેર દૂધ કાઢવામાં આવે છે. તેનો સ્વાદ ખૂબ જ સારો હોય છે, જે તેમાં સમાયેલ તેલને કારણે હોય છે. આ દૂધનો ઉપયોગ વિવિધ પ્રકારની વાનગીઓમાં વ્યાપકપણે થાય છે. તેમાં કેલરીનો ઘણો જથ્થો હોય છે. તે કાર્બૉહાઇડ્રેટનો સારો સ્રોત છે. તેમાં થોડું પ્રોટીન પણ મળે છે. તેમાં મોટા પ્રમાણમાં મેંગેનીઝ, ફૉસ્ફરસ, આયર્ન અને મેગ્નેશિયમ મળી આવે છે.
ચોખાનું દૂધ
જો ડેરી દૂધને છોડવાનું નક્કી કરી ચૂક્યા હો તોઆ દૂધનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. જ્યાં સુધી પોષણનો સંબંધ છે ત્યાં સુધી આ સારો વિકલ્પ કહેવામાં આવશે નહીં. તેમાં ખૂબ ઓછું પ્રોટીન હોય છે. તેનાથી વિપરીત ચરબી, શર્કરા અને કેલરી તેમાં વધુ હોય છે.
એવા લોકો જેમને ડેરી દૂધ માટે કોઈક પ્રકારની એલર્જી છે તેઓ આ દૂધ અપનાવી શકે છે. તમે તેને બનાવવા માટે બ્રાઉન ચોખા વાપરી શકો છો. પાણી સાથે બ્રાઉન ચોખા રાંધવામાં આવે છે. પછી આ મિશ્રણને પાણીમાં વાટવામાં આવે છે. તેનાથી દૂધ પ્રાપ્ત થાય છે જેને તમે એક અઠવાડિયા સુધી રાખી શકો છો.
કયું દૂધ વધુ તંદુરસ્ત છે
આ ચાર દૂધના પ્રકારોને જાણ્યા પછી, સરળતાથી કહી શકાય કે જો ડેરી દૂધ (ગાય કે ભેંસનું દૂધ) પીવું નથી, તો પછી સોયા દૂધ શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ છે. તે લગભગ ડેરી દૂધ જેટલું જ તંદુરસ્ત છે. નોંધ લેવાની એક માત્ર વસ્તુ એ છે કે તે પીતા પહેલાં હલાવી લેવું. તેનાથી ગ્લાસમાં તળિયે જમા થયેલ કેલ્શિયમ તમે પી શકશો.
