સદ્ગુરુ: જ્યારે હું સંયુક્તની એક એજન્સીમાં હતો, ત્યારે તેઓએ મને પૂછ્યું, “સદ્ગુરુ, તે ત્રણ વસ્તુઓ શું છે જે આપણે પર્યાવરણમાં પરિવર્તન, વૈશ્વિક તાપમાનવૃદ્ધિ, પાણીની અછત અને આપણી પાસે રહેલી અન્ય વિવિધ પર્યાવરણીય સમસ્યાઓને દૂર કરવા માટે કરવી જોઈએ? મેં કહ્યું, “માટી, માટી અને માટી!” કારણ કે, તે દરેક વસ્તુ સાથે જોડાયેલ છે. જો તમે આ એક વસ્તુને ઠીક કરો છો, તો બધું કુદરતી રીતે ઠીક થઈ જશે.
પણ લોકો મને પૂછે છે, “સદ્ગુરુ, માત્ર બે વર્ષ પહેલાં, તમે વાત કરતા હતા કે પાણી કેટલું મહત્વનું છે. તમે હવે વિષય બદલીને માટી વિશે વાત કરી રહ્યા છો?”
આ આના જેવું છે: જ્યારે શંકરન પિલ્લઈ યુનિવર્સિટીમાં હતા, ત્યારે એક દિવસ તેણે એક સુંદર છોકરીને ઘેરી લીધી અને કહ્યું, “ઓહ, હું તને પ્રેમ કરું છું, હું તને પ્રેમ કરું છું અને હું તને પ્રેમ કરું છું!”
તેણીએ તેની તરફ જોયું અને કહ્યું, “શું તમે મારી સાથે લગ્ન કરશો?”
શંકરન પિલ્લઇએ કહ્યું, “ચાલ ચાલ, હવે વિષય નહિ બદલ!”
હું હંમેશા માટીની વાત કરતો આવ્યો છું પણ લોકો સમજી શક્યા નથી. તેઓ વિચારતા હતા કે, પાણી પ્યાલામાંથી, નળમાંથી, નદીમાંથી, તળાવમાંથી કે કૂવામાંથી આવે છે. ના, આ બધી જગ્યાએ માટીમાંથી જ પાણી આવે છે.
માટી એ પૃથ્વી પરનું સૌથી મોટું પાણી છે. જો તમે માટીમાંથી સેન્દ્રીય સામગ્રીને દૂર કરો છો, તો તે રેતી બની જાય છે. જો તમે રેતીમાં સેન્દ્રીય સામગ્રી નાખો છો, તો તે માટી બની જાય છે. આ સરળ મિકેનિક્સ છે. જો માટી સેન્દ્રીય રીતે સમૃદ્ધ હોય, તો આપણે પૃથ્વી પરની બધી નદીઓ કરતાં 8 ગણું વધુ પાણી સંગ્રહિત કરી શકીએ છીએ!
અભ્યાસો કહે છે કે, જો તાપમાન માત્ર 3 ડિગ્રી સેલ્સિયસ વધશે તો પાણીની અછત 5 ગણી વધી જશે. જો વિશ્વ ગરમ થાય છે, તો પાણી તે જ્યાં હોવું જોઈએ ત્યાં રહેશે નહીં, જ્યાં તમને તેની જરૂર છે. તે તમારી નદીઓ, સરોવરો અથવા હિમશિખરોમાં હશે નહીં. તે સમુદ્રમાં હશે, જ્યાં તે તમારા માટે કોઈ કામનું નહીં હોય.
જ્યારે પર્યાવરણમાં પરિવર્તનની વાત આવે છે, ત્યારે દરેક વ્યક્તિ ઑટોમોબાઈલ, તેલ ઉદ્યોગ વગેરે વિશે વાત કરે છે. પરંતુ માટીની અધોગતિનો ઉલ્લેખ કર્યા વિના તમે પર્યાવરણમાં પરિવર્તન અથવા વૈશ્વિક તાપમાનવૃદ્ધિ વિશે વાત કરી શકો તેવી કોઈ રીત નથી. કાર્બન સિક્વેસ્ટ્રેશન અને વિશ્વમાં તાપમાનમાં વધારો મર્યાદિત કરવાના સંદર્ભમાં, માટી મહત્વપૂર્ણ છે. સ્વસ્થ માટી એ વિશ્વના શ્રેષ્ઠ કાર્બન સિંકોમાંની એક છે, ચોરસ ફૂટેજની દ્રષ્ટિએ સમુદ્ર કરતાં પણ સારી. જો માટી ઢંકાયેલી હોય અને તેમાં હ્યુમસ (સેન્દ્રીય સામગ્રી) હોય, તો તે વાતાવરણમાંથી કાર્બનને શોષી લે છે. તે જ સમયે, બિનઆરોગ્યપ્રદ માટી, જે ખેડેલી અને ખુલ્લી છે, તે કાર્બન ડાયૉક્સાઇડના ઉત્સર્જનનો સ્ત્રોત છે.
તેથી; માટી, પાણી અને હવા – આ અલગ વસ્તુઓ નથી. જો આપણી પાસે સમૃદ્ધ માટી હોય તો ત્યાં હંમેશા પૂરતું પાણી રહેશે. જ્યાં સુધી પૂરતી સેન્દ્રીય સામગ્રી ન હોય ત્યાં સુધી માટી સમૃદ્ધ બની શકતી નથી. પરંતુ અત્યારે, માટીને માટી તરીકે ઓળખવા માટે સેન્દ્રીય સામગ્રી 3-6% ની ન્યૂનત્તમ જરૂરિયાત કરતાં ઓછી થઈ ગઈ છે. વિશ્વના મોટા ભાગોમાં, તે 1% થી નીચે છે.
પૃથ્વી પરના દરેક રાષ્ટ્રમાં માટીમાં ઓછામાં ઓછી 3-6% સેન્દ્રીય સામગ્રી છે તેની ખાતરી કરવા માટે, તે સરકારી નીતિમાં સમાવિષ્ટ થવી જોઈએ. કૉન્શિયસ પ્લૅનેટ – માટી બચાવો અભિયાન આ નીતિ પરિવર્તન લાવવા વિશે છે. અમે વિશ્વના 730 રાજકીય પક્ષોને તેમના રાજકીય એજન્ડામાં માટીને પુનર્જીવિત કરવા માટે પત્ર લખ્યો છે. પરંતુ લોકોએ બોર્ડમાં રહેવાની જરૂર છે. જો લોકોને પરવા નથી, તો સરકાર કંઇ કરશે કેમ? એકવાર લોકો તે ઈચ્છશે, તો તે થશે. તેમની ઈચ્છા પૂરી કરવી એ અત્યારે કામ છે. જો આપણે 4 અબજ લોકો માટી વિશે વાત કરી શકીએ, તો પૃથ્વી પરની કોઈપણ સરકાર તેને અવગણી શકે નહીં. ચાલો આ કરી બતાવીએ.
(સદ્ગુરુ, જગ્ગી વાસુદેવ)
ભારતના પચાસ સૌથી પ્રભાવશાળી લોકોમાં સ્થાન પામેલા, સદ્ગુરુ એક યોગી, દિવ્યદર્શી, યુગદ્રષ્ટા અને ન્યૂયોર્ક ટાઇમ્સના બેસ્ટ સેલિંગ લેખક છે. સદ્ગુરુને અસાધારણ અને વિશિષ્ટ સેવા માટે 2017માં ભારત સરકાર દ્વારા ભારતનો સર્વોચ્ચ વાર્ષિક નાગરિક પુરસ્કાર “પદ્મ વિભૂષણ” આપવામાં આવ્યો છે. સાથે જ તેઓ વિશ્વના સૌથી મોટા લોક અભિયાન, કોન્શિયસ પ્લેનેટ – માટી બચાવોના સ્થાપક છે જે 3.9 અબજથી વધુ લોકો સુધી પહોંચ્યું છે.
