ઉત્તરાખંડમાં મુખ્યમંત્રી પુષ્કર સિંહ ધામીની આગેવાની હેઠળની ભારતીય જનતા પાર્ટી સરકાર 6 જાન્યુઆરી, 2024, મંગળવારના રોજ વિધાનસભાના વિશેષ સત્રમાં સમાન નાગરિક સંહિતા સંબંધિત બિલ રજૂ કર્યું છે. આ સંબંધિત ડ્રાફ્ટ તાજેતરમાં જ યુસીસી કમિટીએ સીએમ પુષ્કર સિંહ ધામીને સુપરત કર્યો હતો. ચાલો અમે તમને તે પ્રશ્નોના જવાબો જણાવીએ કે રાજ્યમાં UCCના અમલીકરણથી શું બદલાશે અને શું નહીં? અને સામાન્ય લોકો પર તેની શું અસર થશે?
ઉત્તરાખંડમાં UCC
– તમામ ધર્મોમાં છોકરીઓના લગ્ન માટે લઘુત્તમ વય 18 વર્ષ હશે.
– પુરુષો અને સ્ત્રીઓ વચ્ચે છૂટાછેડા માટે સમાન અધિકાર
– લિવ ઇન રિલેશનશિપ જાહેર કરવી જરૂરી છે
– લિવ-ઈન રજિસ્ટ્રેશન ન કરાવવા પર 6 મહિનાની કેદ
– લિવ-ઈન મેરેજમાં જન્મેલા બાળકોને પ્રોપર્ટીમાં સમાન અધિકાર છે.
– સ્ત્રીના પુનર્લગ્ન માટે કોઈ શરત નથી
-અનુસૂચિત જનજાતિના કાર્યક્ષેત્રની બહાર
– બહુપત્નીત્વ પર પ્રતિબંધ, જ્યાં સુધી પતિ કે પત્ની જીવિત છે ત્યાં સુધી બીજા લગ્ન નહીં
– લગ્ન નોંધણી જરૂરી, નોંધણી વગર કોઈ સુવિધા નથી
– વારસામાં છોકરીઓને સમાન અધિકાર છે
જો UCC લાગુ કરવામાં આવે તો શું થશે?
– દરેક ધર્મમાં લગ્ન અને છૂટાછેડા માટે સમાન કાયદો
– જે કાયદો હિંદુઓ માટે છે તે જ અન્ય લોકો માટે પણ છે.
– છૂટાછેડા વિના એક કરતા વધુ વખત લગ્ન કરી શકશે નહીં
– મુસલમાનોને ચાર વખત લગ્ન કરવાની છૂટ નહીં હોય.
ઘણી વસ્તુઓ છે જે UCCના અમલ પછી બદલાશે નહીં. જેમ કે..
UCC સાથે શું બદલાશે નહીં?
– ધાર્મિક માન્યતાઓ પર કોઈ તફાવત નથી
– ધાર્મિક રિવાજો પર કોઈ અસર નહીં
– એવું નથી કે લગ્ન કોઈ પંડિત કે મૌલવી દ્વારા કરાવવામાં આવશે નહીં.
– ખાનપાન, પૂજા, ડ્રેસિંગ વગેરે પર કોઈ અસર નહીં..
ભાજપે ચૂંટણી વચન આપ્યું હતું
વર્ષ 2022 માં યોજાયેલી વિધાનસભાની ચૂંટણી દરમિયાન ભાજપ દ્વારા જનતાને આપવામાં આવેલા મુખ્ય વચનો પૈકી એક UCC પર એક કાયદો બનાવવા અને તેને રાજ્યમાં લાગુ કરવાનો હતો. વર્ષ 2000માં અસ્તિત્વમાં આવેલા ઉત્તરાખંડ રાજ્યમાં સતત બીજી વખત વિજય નોંધાવીને ઈતિહાસ રચ્યા બાદ, ભાજપે માર્ચ 2022માં સરકારની રચના પછી તરત જ કેબિનેટની પ્રથમ બેઠકમાં રચનાને મંજૂરી આપી હતી. યુસીસીનો ડ્રાફ્ટ તૈયાર કરવા માટે એક નિષ્ણાત સમિતિએ આપી હતી. કાયદાના અમલીકરણ પછી, ઉત્તરાખંડ આઝાદી પછી UCC લાગુ કરનાર દેશનું પ્રથમ રાજ્ય હશે. UCC ગોવામાં પોર્ટુગીઝ શાસનના સમયથી અમલમાં છે. UCC હેઠળ, લગ્ન, છૂટાછેડા, ભરણપોષણ, જમીન, મિલકત અને વારસા અંગેના સમાન કાયદા રાજ્યના તમામ નાગરિકોને લાગુ પડશે, પછી ભલે તેઓ તેમના ધર્મના હોય.
