મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરોની નિમણૂકને વધુ પારદર્શક બનાવવાની માંગ પર સુપ્રીમ કોર્ટની બંધારણીય બેંચમાં સુનાવણી ચાલી રહી છે. અરજીમાં એવી માંગ કરવામાં આવી છે કે ચૂંટણી કમિશનરોની પસંદગીનું કામ સુપ્રીમ કોર્ટના મુખ્ય ન્યાયાધીશ, વડાપ્રધાન અને લોકસભામાં વિરોધ પક્ષના નેતાને સોંપવામાં આવે.
CJI UU Lalit agreed with Justice S Ravindra Bhat & gave a dissent judgement
Five-judge Constitution bench by a majority of 3:2 upholds the validity of Constitution’s 103rd Amendment Act which provides 10% EWS reservation in educational institutions and government jobs pic.twitter.com/OwGygzSTpP
— ANI (@ANI) November 7, 2022
સુનાવણી દરમિયાન કોર્ટે કહ્યું કે મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર એટલા મજબૂત હોવા જોઈએ કે જો આવતીકાલે વડાપ્રધાન પર પણ કોઈ ભૂલનો આરોપ લાગે તો તેઓ પોતાની જવાબદારી નિભાવી શકે. આના પર સરકારે જવાબ આપ્યો કે માત્ર કાલ્પનિક પરિસ્થિતિના આધારે કેન્દ્રીય કેબિનેટ પર અવિશ્વાસ ન કરવો જોઈએ. અત્યારે પણ માત્ર લાયક લોકોની જ પસંદગી કરવામાં આવી રહી છે.
‘શ્રેષ્ઠની જ નિમણૂક થવી જોઈએ’
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું છે કે બંધારણે મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર (CEC) અને બે ચૂંટણી કમિશનરો (ECs)ના ખભા પર મહત્વપૂર્ણ સત્તાઓ આપી છે. તેથી જ તેમની નિમણૂક સમયે ન્યાયી અને પારદર્શક પ્રક્રિયા અપનાવવી જોઈએ, જેથી આ પદ પર શ્રેષ્ઠ વ્યક્તિની જ નિમણૂક કરવામાં આવે. કોર્ટે કહ્યું કે આ મામલે બંધારણીય મૌનનો લાભ લેવામાં આવી રહ્યો છે. આ સાથે, બંધારણના અનુચ્છેદ 324 (2)માં CEC/ECsની નિમણૂક માટે કાયદો બનાવવાની વાત કરવામાં આવી છે.
આ અરજી 2018માં દાખલ કરવામાં આવી હતી
ભવિષ્યમાં કોલેજિયમ સિસ્ટમ હેઠળ CEC અને ECની નિમણૂકની પ્રક્રિયા પર 23 ઓક્ટોબર 2018ના રોજ દાખલ કરવામાં આવેલી અરજી પર કોર્ટે આ સુનાવણી કરી છે. આ અરજીમાં આરોપ લગાવવામાં આવ્યો છે કે કેન્દ્ર ચૂંટણી પંચના સભ્યોની એકતરફી નિમણૂક કરે છે. પાંચ જજો (જસ્ટિસ અજય રસ્તોગી, અનિરુદ્ધ બોઝ, હૃષિકેશ રોય અને સીટી રવિકુમાર)ની બેન્ચે આ મામલે સુનાવણી કરી હતી.
