સુપ્રીમ કોર્ટે એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયમાં કહ્યું છે કે પ્રત્યાર્પણ નિદેશાલય એટલે કે EDએ કોઈની ધરપકડ કરતા પહેલા લેખિતમાં કારણો આપવા પડશે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે એજન્સી પાસેથી એકપક્ષીય અને મનસ્વી વર્તનની અપેક્ષા રાખી શકાય નહીં. જસ્ટિસ એએસ બોપન્ના અને જસ્ટિસ પીવી સંજય કુમારની બેંચે કહ્યું, ‘કોર્ટને લાગે છે કે આ જરૂરી છે. તેથી આરોપીની ધરપકડ કરતા પહેલા તેણે લેખિતમાં કારણ જણાવવું જોઈએ. આમાં કોઈપણ પ્રકારની છૂટછાટ આપવામાં આવી નથી.’ કોર્ટે એજન્સીને પારદર્શક અને સ્વચ્છ રીતે કામ કરવાનો નિર્દેશ પણ આપ્યો હતો.
શું છે સમગ્ર મામલો?
સુપ્રીમ કોર્ટ રિયલ એસ્ટેટ ગ્રુપ M3Mના ડિરેક્ટર પંકજ બંસલ અને બસંત બંસલની અરજી પર સુનાવણી કરી રહી હતી. આ અરજીમાં બંનેએ પંજાબ અને હરિયાણા હાઈકોર્ટના આદેશને પડકાર્યો હતો, જેમાં કોર્ટે પીએમએલએ હેઠળ તેમની ધરપકડ પર રોક લગાવવાનો ઈન્કાર કરી દીધો હતો.
સુપ્રીમ કોર્ટે શું કહ્યું?
સુનાવણી દરમિયાન જ્યારે સુપ્રીમ કોર્ટને ખબર પડી કે ધરપકડ દરમિયાન બંને આરોપીઓને ફક્ત મૌખિક રીતે આરોપો વિશે જાણ કરવામાં આવી હતી અને લેખિતમાં કંઈ આપવામાં આવ્યું ન હતું, ત્યારે કોર્ટે તેની નારાજગી વ્યક્ત કરી હતી. કોર્ટે કહ્યું કે જો આપણે સમગ્ર ઘટનાક્રમ પર નજર કરીએ તો તે દર્શાવે છે કે ED કેટલી ખરાબ રીતે કામ કરી રહી છે અને તેની કામ કરવાની સિસ્ટમ પણ જાણી શકાય છે.
લેખિતમાં કારણો ન આપવા એ બંધારણનું ઉલ્લંઘન છે
સુપ્રીમ કોર્ટે પંકજ બંસલ અને બસંત બંસલની ધરપકડને ગેરકાયદેસર ગણાવી હતી અને કહ્યું હતું કે તપાસ અધિકારીએ માત્ર મૌખિક રીતે ધરપકડનું કારણ સમજાવ્યું હતું. તે બંધારણની કલમ 22 (1) અને PMLA એક્ટની 19 (1) નું પણ ઉલ્લંઘન કરે છે. બેન્ચે કહ્યું કે ED દેશની પ્રીમિયમ તપાસ એજન્સી છે. આવી સ્થિતિમાં તેમના ખભા પર ઘણી મહત્વપૂર્ણ જવાબદારીઓ છે. તેથી, દરેક કાર્યમાં પારદર્શિતા અને જવાબદારી પણ દેખાતી હોવી જોઈએ.
