ભારતીય નાગરિક સુરક્ષા સંહિતા, ભારતીય ન્યાય સંહિતા અને ભારતીય પુરાવા અધિનિયમ 1 જુલાઈથી દેશમાં અમલમાં આવશે. કેન્દ્ર સરકારે શનિવારે આ અંગે એક નોટિફિકેશન બહાર પાડ્યું છે. આ ત્રણેય કાયદાઓને ગયા વર્ષે 21 ડિસેમ્બરે સંસદની મંજૂરી મળી હતી અને રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મુએ 25 ડિસેમ્બરે તેમની મંજૂરી આપી હતી. કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલય દ્વારા જારી કરાયેલી સમાન ત્રણ સૂચનાઓ અનુસાર નવા કાયદાની જોગવાઈઓ 1 જુલાઈથી અમલમાં આવશે. આ કાયદા અનુક્રમે સદીઓ જૂના ભારતીય દંડ સંહિતા, ફોજદારી કાર્યવાહી સંહિતા અને ભારતીય પુરાવા અધિનિયમ 1872નું સ્થાન લેશે. આ ત્રણેય કાયદાઓનો ઉદ્દેશ્ય વિવિધ ગુનાઓ અને તેમની સજાઓને વ્યાખ્યાયિત કરીને દેશમાં ફોજદારી ન્યાય પ્રણાલીને સંપૂર્ણપણે બદલવાનો છે.
STORY | New criminal justice laws to be rolled out across India from July 1
READ: https://t.co/JdYQ2iA9JR pic.twitter.com/m5VUYHMfFn
— Press Trust of India (@PTI_News) February 24, 2024
ગયા વર્ષે ચોમાસુ સત્ર દરમિયાન આ બિલ રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું
નવા કાયદાઓનો ઉદ્દેશ્ય આતંકવાદની સ્પષ્ટ વ્યાખ્યા આપીને રાજદ્રોહને નાબૂદ કરીને અને અન્ય કેટલાક ફેરફારો સાથે રાજ્ય વિરુદ્ધ અપરાધ નામની નવી કલમ દાખલ કરીને બ્રિટિશ યુગના ઘણા કાયદાઓને સંપૂર્ણ રીતે બદલવાનો છે. આ ત્રણ કાયદા અંગે સરકારે ગયા વર્ષે સંસદના ચોમાસુ સત્ર દરમિયાન બિલ રજૂ કર્યું હતું. સંસદમાં રજૂ કર્યા બાદ તેને ગૃહ મામલાની સંસદીય સ્થાયી સમિતિને પણ મોકલવામાં આવી હતી. સમિતિ દ્વારા કરવામાં આવેલી અનેક ભલામણોને સામેલ કર્યા બાદ તેને સંસદના શિયાળુ સત્રમાં પસાર કરવામાં આવી હતી.
નવા કાયદાના મહત્વના મુદ્દા
ભારતીય ન્યાયિક સંહિતા 2023 જે ભારતીય દંડ સંહિતા 1860નું સ્થાન લેશે. રાજદ્રોહ દૂર કરવામાં આવ્યો છે પરંતુ અલગતાવાદ, વિદ્રોહ અને ભારતની સાર્વભૌમત્વ, એકતા અને અખંડિતતા વિરુદ્ધ કામ કરનાર વ્યક્તિઓને સજા કરવા માટે નવી જોગવાઈ દાખલ કરવામાં આવી છે. સગીરો પર ગેંગ રેપ અને મોબ લિંચિંગ માટે મૃત્યુદંડની જોગવાઈ છે.
