દેશમાં છેલ્લા કેટલાક અઠવાડિયાથી વરસાદ વરસી રહ્યો હોવા છતાં તેનો અર્થ એ નથી કે ગરમીનું મોજું હવે આપણને ત્રાટકે નહીં. આ સંદર્ભમાં નાસાનો અહેવાલ તમારા હોશ ઉડાવી શકે છે. રિપોર્ટ અનુસાર, નાસાના ટોચના ક્લાઈમેટોલોજિસ્ટ ગેવિન શ્મિટનું કહેવું છે કે આ વખતે જુલાઈ મહિનો 100 વર્ષમાં સૌથી ગરમ મહિનો હોઈ શકે છે. જુલાઈમાં અત્યાર સુધી દરરોજ એક યા બીજા દેશમાં ગરમીનો રેકોર્ડ તૂટી રહ્યો છે. યુરોપિયન યુનિયન અને મેઈન યુનિવર્સિટીમાં કરવામાં આવેલા અભ્યાસમાંથી આ માહિતી પ્રાપ્ત થઈ છે.
તાપમાન કેમ વધી રહ્યું છે?
આ દરમિયાન ગ્રાઉન્ડ અને સેટેલાઇટ ડેટાનો અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો. જેમાં હીટવેવમાં વધારો અને તેના કારણે થનારું નુકસાન સ્પષ્ટપણે જોવા મળ્યું હતું. ક્લાઈમેટોલોજિસ્ટ ગેવિન શ્મિટે જણાવ્યું હતું કે ક્લાઈમેટ ચેન્જ ખૂબ જ ઝડપથી થઈ રહ્યો છે. અમેરિકા, યુરોપ, ચીન જેવા દેશોમાં હીટ વેવને કારણે સ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ રહી છે. તાપમાન 40 ડિગ્રી સેલ્સિયસને પાર પહોંચી ગયું છે. તે સતત વધી રહ્યો છે અને રેકોર્ડ તોડી રહ્યો છે. આ બધી વિકૃતિઓ અલ નીનોને કારણે થઈ રહી છે.
અલ-નીનો શું છે?
અલ નીનો, જે દર થોડા વર્ષોમાં એકવાર થાય છે, તે વિશ્વના સૌથી મોટા મહાસાગર, પેસિફિક મહાસાગરમાં હવામાન વલણ છે. આમાં, પૂર્વ પેસિફિક મહાસાગરના પાણીનું ઉપરનું સ્તર ગરમ થાય છે. વર્લ્ડ મીટીરોલોજીકલ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ડબ્લ્યુએમઓ) એ અહેવાલ આપ્યો છે કે આ પ્રદેશમાં સરેરાશ તાપમાન ફેબ્રુઆરીમાં 0.44 ડિગ્રીથી વધીને જૂનના મધ્ય સુધીમાં 0.9 ડિગ્રી થયું હતું.
અલ-નીનોની અસર વધશે
આ વર્ષના અંતિમ મહિનામાં અલ-નીનોની અસર વધશે, ક્લાઈમેટોલોજિસ્ટ શ્મિટે જણાવ્યું હતું કે હાલમાં ક્લાઈમેટ ચેન્જ પર અલ-નીનોની અસર ઘટી રહી છે, પરંતુ આગામી સમયમાં તેમાં વધારો થઈ શકે છે. સમુદ્રમાં પાણીનું ઉપરનું સ્તર ઝડપથી ગરમ થઈ રહ્યું છે અને વાતાવરણમાં વધી રહેલા કાર્બન ડાયોક્સાઇડ (CO2)ને કારણે આ તાપમાન વધી રહ્યું છે. આપણે ઇંધણ માટે અશ્મિભૂત ઇંધણ બાળીએ છીએ, જેના કારણે વિશ્વભરમાંથી દર વર્ષે 4000 મિલિયન ટન કાર્બન ડાયોક્સાઇડ ઉત્સર્જિત થાય છે. તેમણે કહ્યું કે અમને લાગે છે કે આ વર્ષના છેલ્લા મહિનામાં અલ-નીનોની અસર વધશે. જો આમ થાય છે તો વર્ષ 2024 આ વર્ષથી વધુ ગરમ થઈ શકે છે.
3 જુલાઈ વિશ્વનો સૌથી ગરમ દિવસ હતો
3 જુલાઈ એ વિશ્વનો સૌથી ગરમ દિવસ હતો. અમેરિકાના નેશનલ સેન્ટર્સ ફોર એન્વાયર્નમેન્ટલ પ્રિડિક્શન અનુસાર, આ દિવસ અત્યાર સુધીનો સૌથી ગરમ દિવસ બની ગયો હતો. આ દિવસે, સરેરાશ વૈશ્વિક તાપમાન 17 ડિગ્રી સેલ્સિયસને વટાવી ગયું હતું, જે ઓગસ્ટ 2016 (16.92 °C) માં નોંધાયેલા સૌથી ગરમ દિવસ કરતાં વધુ હતું. 2050 સુધીમાં પૃથ્વીના તાપમાનમાં 1.5 થી 2 ડિગ્રીનો વધારો થવાની ધારણા છે. જો આવું થાય તો નીચેની બાબતો થઈ શકે છે:
- આગામી 10 વર્ષમાં, આર્કટિક મહાસાગરનો આખો બરફ પીગળી જશે.
- માલદીવ જેવા દેશો સંપૂર્ણપણે ડૂબી જશે.
- મુંબઈ, ચેન્નાઈ, વિશાખાપટ્ટનમ જેવા 12 શહેરો 3 ફૂટ પાણીમાં ડૂબી જશે.
- આવનારા સમયમાં જે પૂર આવશે, તેનો પ્રવાહ વર્ષ 2000ના પૂર કરતાં 6.7 ગણો વધુ હશે.
- વિશ્વની 14% વસ્તી ગરમીના મોજાનો સામનો કરશે.
- ક્વોલ્સ, સફેદ રીંછ સહિતના 4% પ્રાણીઓ લુપ્ત થઈ જશે.
અમેરિકામાં ગરમીનું મોજું
અમેરિકામાં 11 કરોડ લોકો હીટવેવની ઝપેટમાં છે. જેના કારણે લોકોનું જીવન મુશ્કેલ બની રહ્યું છે. બીબીસીના અહેવાલ મુજબ અમેરિકામાં આગામી સપ્તાહે તાપમાન ખતરનાક સ્તરે પહોંચવાનું છે અને 113 મિલિયન લોકો તેની ઝપેટમાં છે. ફ્લોરિડા, કેલિફોર્નિયા અને વોશિંગ્ટનમાં આ અંગે એડવાઈઝરી જારી કરવામાં આવી છે. અમેરિકાની નેશનલ વેધર સર્વિસે લોકોને તેમના સ્વાસ્થ્યને લઈને કોઈ જોખમ ન લેવા જણાવ્યું છે.
અમેરિકાના એરિઝોના રાજ્યમાં 15 જુલાઈના રોજ તાપમાન 48 ડિગ્રી સેલ્સિયસ પર પહોંચી ગયું હતું. અમેરિકાના હવામાન વિભાગે જણાવ્યું છે કે કેલિફોર્નિયાની ડેથ વેલીમાં આ અઠવાડિયે તાપમાનનો પારો 54 ડિગ્રી સુધી પહોંચી જશે. ડેથ વેલી વિશ્વની સૌથી ગરમ જગ્યાઓમાંની એક છે.
ઘણા દેશો આકરી ગરમીનો સામનો કરી રહ્યા છે
યુરોપના ઘણા દેશોમાં તાપમાન 45 ડિગ્રીએ પહોંચી ગયું છે અને યુરોપની સ્પેસ એજન્સીએ ઈટાલી, સ્પેન, ફ્રાન્સ, જર્મની અને પોલેન્ડમાં ગરમીને લઈને એલર્ટ જાહેર કર્યું છે. ઇટાલીએ રોમ અને ફ્લોરેન્સ સહિત તેના 16 શહેરો માટે હીટવેવની ચેતવણી જારી કરી છે. સરકારે લોકોને સવારે 11 વાગ્યાથી સાંજના 6 વાગ્યા સુધી તડકામાં ન રહેવાની સલાહ આપી છે. ભારતનો પાડોશી દેશ ચીન પણ હીટવેવથી પ્રભાવિત છે. અહીં તાપમાનનો રેકોર્ડ 35 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી વધુ છે. વધતા તાપમાનના કારણે સ્પેનના કેનેરી ટાપુઓમાં જંગલમાં આગ લાગી છે. સાથે જ ગ્રીસમાં પણ લોકો ગરમીથી પરેશાન છે. ગ્રીસના જંગલમાં આગ લાગવાનું જોખમ વધી ગયું છે. લગભગ બે વર્ષ પહેલા આ જંગલમાં આગ લાગી હતી.
